Vertalen: als je het doet, doe het dan goed

Wat een vertaler beter kan

Veel bedrijven doen tegenwoordig aan meertalige communicatie. Daarom is er ook steeds meer nood aan vertalingen: websites, contracten, brochures, e-mails, verslagen, persberichten … Maar al dat vertalen kost handenvol tijd en geld. Recent groeit bovendien het aanbod aan snelle en goedkope machinevertalingen. Waarom zou u dan eigenlijk nog kiezen voor een professionele vertaler?

Veel mensen zien vertalen als het simpelweg omzetten van elk woord naar het equivalent in de doeltaal, en dat kan een computer toch even goed – of zelfs beter! Maar zo eenvoudig is het niet. Woorden kunnen vaak op verschillende manieren geïnterpreteerd worden. Bovendien moet niet alleen elk woord juist vertaald worden, maar moet ook de achterliggende boodschap van de tekst juist weergegeven worden. Naast de verschillende nuances van elk woord, moet ook de toon en de stijl van de tekst correct vertaald worden. En daar is een professionele vertaler toch heel wat beter in.

Het belang van een correcte vertaling

Een incorrecte vertaling kan rampzalige gevolgen hebben. Het gevaarlijkst zijn de gevallen waar de vertaalde tekst op het eerste zicht wel correct lijkt, maar eigenlijk iets anders betekent dan de oorspronkelijke tekst.

Een bekend voorbeeld van zo’n vertaalfout is de reactie van de Japanse regering op het verdrag van Potsdam in 1945. De term die de regering toen gebruikte (‘mokusatsu’), kon geïnterpreteerd worden als ‘geen commentaar’, of als ‘we negeren jullie vol verachting’. Amerikaanse vertalers kozen voor die laatste interpretatie, wat een rechtstreekse invloed had op de beslissing van president Truman om de atoombom te gebruiken.

De 3 voordelen van een professionele vertaler

1. Moedertaalexpertise

De meeste vertalers vertalen enkel naar hun moedertaal. Daardoor kunnen ze niet alleen de juiste woorden selecteren, maar ook de juiste toon en stijl. De vertaler gebruikt bijvoorbeeld regelmatig een idiomatische uitdrukking in plaats van een letterlijke vertaling. Het resultaat is een vlotte tekst die aanvoelt alsof hij werd opgesteld in de doeltaal.

2. Technische expertise

Een professionele vertaler heeft een goede kennis van het domein waar de tekst over gaat. Hij kent dan ook de context van de gebruikte terminologie, en kan de nuances ervan beter inschatten.

3. Culturele achtergrond

Als moedertaalspreker kan een professionele vertaler idiomatische uitdrukkingen op een natuurlijke manier weergeven in zijn vertaling. Daarnaast is hij vertrouwd met de culturele normen en waarden van de doelgroep, zodat hij de tekst kan aanpassen indien nodig.

In de Amerikaanse cultuur bijvoorbeeld is publiekelijk de eigen loftrompet blazen een sociale norm. Een letterlijke vertaling van een Amerikaanse reclametekst naar het Duits klinkt voor de Duitse lezer eerder opschepperig. Zo kan de tekst haar commerciële doel niet bereiken.

Conclusie

Kwaliteitsvolle content is steeds meer de centrale focus van commerciële strategie. Toch wordt vaak vergeten dat de kwaliteit van content ook in vertaling hoog moet zijn. Dankzij zijn moedertaalexpertise, technische expertise en kennis van de culturele achtergrond kan een professioneel vertaler als geen ander die kwaliteit bieden.

Lees meer

• Mental Floss: voorbeelden van vertalingsfouten met rampzalige gevolgen
• The Journal of Specialised Translation: culturele context bij het vertalen van technische teksten